De eerste duizend dagen

“Elk kindje verdient de beste start. Als verloskundigen spelen we daarin een belangrijke rol”, aldus Lotte Duis van Vroedvrouwenpraktijk Doesburg en omstreken. “Het is niet genoeg om te weten dat een vrouw 35 jaar is en dit haar 3de kindje wordt. Om de juiste hulp op het juiste moment te geven, heb je een breder beeld nodig van iemand. Het spinnenweb van Positieve gezondheid geeft ons die informatie. Ook helpt het ons de brug te slaan tussen het medische circuit en het sociaal domein.”

Door Carola Crossing

“Ik heb de combinatie van gezondheid en techniek altijd leuk gevonden. Op basis daarvan ben ik naar de laboratoriumschool gegaan. Bij elk afgezet been dat op het lab binnenkwam, wilde ik weten van wie dat was, hoe het met diegene was en hoe het verder moest met die persoon. Heel gek, maar bij zoiets ingrijpends wil ik graag iemands verhaal kennen. Toen zei mijn moeder: ‘Zou verloskunde niet beter passen?! Daarin zit ook het sociale aspect.’ En nu zit ik alweer zestien jaar in het vak. Met twee andere collega’s, een waarnemer en een assistente hebben we onze praktijk op De Linie in Doesburg.”

Dicht bij de essentie
Elke geboorte ervaart ze als bijzonder. “Wonderlijk toch, dat in negen maanden vanuit één cel een baby geboren wordt, met een gewicht van 3,5 kg en 50 centimeter lang?! Niet dat het proces altijd even soepel gaat, want het is wel heel kwetsbaar. Bij afwijkingen of verlies zijn wij ook de boodschapper van het slechte nieuws. Je komt dan heel dicht bij de essentie van menszijn. Dat maakt me nederig”, vertelt Lotte. “En dat is ook de zwaarte van ons vak. Dan is het fijn collega’s te hebben. Met elkaar leer je hoe je je tot onmacht en verdriet kunt verhouden. In onze maatschap nemen we op dat moment echt de tijd voor elkaar.”

Als een baken op woeste zee
Lotte vindt het een voorrecht om naast een barende vrouw te staan. Vooral omdat het zo intiem is. “Communiceren met kleine blikken en woordjes. Een keer knikken of met een sereen gezicht wachten. Toekijken hoe ze de drang verliest om te praten en in zichzelf keert. Haar praktisch van dienst zijn door de douchekop vast te houden of de rug te masseren…” Lotte sleept de vrouw erdoor. “Ooit kreeg ik het compliment dat ik als een baken op woeste zee was. En woest kan het zijn. Op die cruciale momenten moet je wel schakelen. Dan kan ik heel pragmatisch zijn: ingrijpen en handelen. We hebben geleerd te verlossen én op te lossen.”

“Soms vraagt het spinnenweb gewoon om een gesprek. Er ‘zijn’ voor iemand en alleen luisteren. Zonder oplossingen toch oplossen. Dat was nieuw voor mij.”

Spinnenweb geeft inzicht
De informatie van het spinnenweb helpt zowel de zwangere vrouw als de verloskundige. “Als een vrouw vertelt dat ze harde buiken heeft, geef ik het advies om het rustiger aan te doen. Dat kan best ‘wollig’ klinken en soms voel ik me een roepende in de woestijn. Dan zet ik het spinnenweb in. Daarmee zie ik wat er speelt in haar leven en kan ik de aanwijzingen om rust te houden concreet maken. Laatst was het andersom; eigenlijk scoorde een vrouw overal hoog op, behalve op de lichamelijke functies. Dat hielp haar om de ongemakken voor lief te nemen en weer een positieve blik te krijgen. En soms vraagt het spinnenweb gewoon om een gesprek. Er ‘zijn’ voor iemand en alleen luisteren. Zonder oplossingen toch oplossen. Dat was nieuw voor mij.”

Meer dan medische ondersteuning
De eerste duizend dagen zijn vormend voor de toekomst van een kind. “Als de moeder veel rookt, alcohol of drugs gebruikt, begin je met een achterstand van 6-0. Maak dat maar eens goed. Stoppen met verslavende middelen is echter een keuze van de moeder. De echo met groeiachterstand én het spinnenweb bieden een ingang om met haar de gevolgen van haar lifestyle te bespreken. Vaak is dat het moment waarop ze kiest voor gedragsverandering. Ook schuldenproblematiek, werkeloosheid en relatie- of huisvestingsproblemen zijn met het web in kaart te brengen. Waar nodig breng ik de moeder in contact met medewerkers van Centrum voor Jeugd en Gezin en/of het sociaal domein. En ik heb ook korte lijnen met de zorgprofessionals die aangesloten zijn bij Coöperatie IJsselstromen. Samen gaan we voor de beste start.”