Spinnenweb voor intake én evaluatie
“Het samen invullen van het spinnenweb aan het begin van een traject zie ik als de perfecte ingang om een vertrouwensband op te bouwen”, zegt Willemijn Rusch. “Daarnaast zorgt de holistische insteek ervoor dat de verbanden tussen de verschillende levensgebieden zichtbaar worden. Zo kunnen we het probleem bij de wortel aanpakken.”
Door Carola Rossing
Als logopediste werkt Willemijn vanuit haar eigen praktijk in Doesburg met mensen tussen de 2 en 100 jaar. “En dan bedoel ik letterlijk zo jong en oud, hè! Hoe bijzonder!” Verder brengt ze huisbezoeken aan ouderen en is ze verbonden aan een basisschool in Drempt.
Behandelrelatie opbouwen
Bij de eerste afspraak met een cliënt neemt Willemijn een anamnese af. Bij de tweede of derde afspraak gebruikt ze meestal het spinnenweb van Positieve Gezondheid. “Ik ben wel van het ‘doen’. Met het spinnenweb brengen we samen methodisch in kaart waar iemand staat en waar de cliënt naartoe wil. Het spinnenweb is handzaam en praktisch, ook fijn bij huisbezoeken. Je moet het invullen wel enigszins begeleiden, want het is niet voor iedereen even toegankelijk. Maar juist dat biedt ruimte voor een persoonlijk gesprek. Ik geef ook voorbeelden vanuit mezelf, waardoor ze mij meteen leren kennen. Daarbij stel ik me bewust kwetsbaar op. Zo werken we aan wederzijds vertrouwen – de basis voor een goede behandeling.”
Het belang van samenhang
Bij introverte mensen werkt het extra goed, vindt Willemijn. “Een cliënt die niet zo makkelijk praat, geeft makkelijker antwoord op doelgerichte vragen. En met het spinnenweb ga je gestructureerd de levensgebieden af. Hoewel we tijdens de opleiding niet hebben geleerd holistisch te kijken, merk ik iedere keer weer hoe belangrijk die samenhang is. Door aan het ene levensgebied te werken, komt er meer ruimte voor het andere levensgebied.”
Zo had ze een cliënt met hyperventilatie. Met hem werkte ze aan zijn ademhaling, maar de oorzaak was meer mentaal. “Hij zat in een burn-out. In zijn geval ging het om grenzen leren stellen. Doordat bij mij zijn fysieke benauwdheid afnam, kwam er ruimte om met de POH-GGZ aan zijn mentale thema’s te werken.” Ook als een behandeling niet het verwachte effect heeft, pakt ze soms nog een keer het spinnenweb erbij om breder te kunnen kijken. Zit hier iets achter wat ik heb gemist, denk ik dan. Het spinnenweb is soms ook mijn houvast.”
“Het spinnenweb is handzaam en praktisch, ook fijn bij huisbezoeken”
Nieuwe verbanden leggen
Bij mensen met stemproblemen is Willemijn extra alert. “Een stem is zo kwetsbaar. Soms is de oorzaak puur fysiek, door een disbalans in de spierspanning van het lichaam. Een verkeerde stand van de voeten kan letterlijk heesheid veroorzaken. Maar de oorzaak kan ook mentaal zijn. Bij een hese stem gaat er vaak iets aan vooraf dat niet op zichzelf staat.” Dan vertelt Willemijn over een vrouw die naast haar eigen huishouden ook voor het huishouden van haar dochter zorgde. “Ze had haar werk erop ingericht en vond dit heel vanzelfsprekend. Bij het item ‘Dagelijks functioneren’ (van het onderdeel ‘Omgaan met de tijd’, red.) werd ze zich ervan bewust hoeveel tijd ze inleverde. Voor het eerst voelde ze dat het eigenlijk te zwaar voor haar was. Daarop is ze meer tijd voor zichzelf gaan inplannen. De heesheid was niet meer te verhelpen, maar we hebben wel de wortel blootgelegd. Door haar te leren hoe ze haar stem ademsteun geeft, kon ze gelukkig haar stem blijven gebruiken.”
Rustgevend bij afsluiting
Willemijn noemt het spinnenweb ‘veelomvattend’. “Nu we het er zo over hebben, besef ik dat ik het in mijn follow-up ook kan gebruiken. Ik plan namelijk altijd een terugkommoment in. Waarom het spinnenweb niet als evaluatie-instrument inzetten?! Bijvoorbeeld om te zien waar iemand staat ten opzichte van de intake. Maar ook: wat is er nog nodig? Bij mij of bij een andere behandelaar. Ook helpt het de juiste afsluitende woorden voor het dossier te vinden. Goh, waardevol.”
Het blijft even stil. “Ik moet ineens ook aan de behandelingen denken die niets opleveren. Het gebeurt niet vaak, maar niet iedereen is te helpen. Daar moeten we reëel in zijn. Toch is dat onbevredigend. Met het spinnenweb als check-up weet je dan in ieder geval dat je er alles aan hebt gedaan en alle middelen hebt ingezet. Dat zou me gevoelsmatig rust geven. Ja, dat ga ik oppakken.”