Effectief communiceren met patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden

Het goede gesprek

Het loopt als een rode draad door de programma’s en projecten van Coöperatie IJsselstromen: rekening houden met patiënten die beperkte gezondheidsvaardigheden hebben. Bestuurder Marcia Bos: “We reiken graag de tools aan om het juiste gesprek te voeren en mensen op een passende manier te informeren.”

Wat Marcia persoonlijk raakte was een reactie van een van de leden van de coöperatie, bij een acteurstraining over beperkte gezondheidsvaardigheden. “De betreffende zorgprofessional deelde tijdens de nabespreking met de groep dat ze haar vader plotseling herkende als iemand die moeite heeft gezondheidsinformatie te begrijpen en toe te passen. Het trof haar – en mij. Zo verborgen en dichtbij kan het dus zijn. Als zo’n training al maar bij een paar professionals de ogen opent, dan is onze missie geslaagd.”

Verborgen houden
Sinds een aantal jaar vraagt Coöperatie IJsselstromen actief aandacht voor mensen die beperkte gezondheidsvaardigheden hebben. Heel relevant in een regio als Doesburg, benadrukt Marcia. “Er wonen relatief veel mensen die moeite hebben met lezen en schrijven of anderstalig zijn. Zij zijn niet altijd in staat om informatie over gezondheid te verkrijgen, te begrijpen, te beoordelen en te gebruiken wanneer ze gezondheidsgerelateerde beslissingen moeten nemen. En het lastige is: ze weten dit heel goed verborgen te houden.”

“Als zo’n training al maar bij een paar professionals de ogen opent, dan is onze missie geslaagd”

Van a tot z
De coöperatie verzorgde al diverse scholingen in het signaleren van en omgaan met laaggeletterdheid en lage gezondheidsvaardigheden. Ook is er een aantal folders ontwikkeld, zoals die over wondzorg en valpreventie. “Die komen tot stand met medewerking van taalambassadeurs – voormalig laaggeletterden”, vertelt Marcia. “Ik kan zo’n sessie waarin we teksten van a tot z doornemen van harte aanbevelen. Heel leerzaam om te horen waar mensen die moeite hebben met lezen en schrijven tegenaan lopen. Een ogenschijnlijk eenvoudig advies als ‘tweedaags een tablet slikken’ kan al voor problemen zorgen.”

Patiëntenpanel
Sowieso maakt de coöperatie er werk van om het patiëntenperspectief – en dus ook dat van laaggeletterden en mensen met lage gezondheidsvaardigheden – vaker te betrekken. Marcia: “We willen niet óver hen praten, maar mét hen. Er zijn plannen om een patiëntenpanel te formeren. En manager Susanne Boks is momenteel in gesprek met Simone Kwant (projectleider Gezondheidscentrum Didam, red.) om gezamenlijk op te trekken om écht de wijk in te gaan. Met bijvoorbeeld een camper of caravan. Maar dat staat nog in de kinderschoenen.”

Het goede gesprek
“Waar het eigenlijk om draait, is dat we op allerlei niveaus het goede gesprek willen voeren”, stelt Marcia. “In de wachtkamer, tijdens het consult en in contact met de coöperatie. We willen dat patiënten zich gezien en gehoord voelen. Wie zijn ze? Wat vinden ze belangrijk? Wat hebben ze nodig? Welke ideeën hebben zij over hun gezondheid? Hoe kunnen we ze ondersteunen? In die zin raakt het enorm aan het andere speerpunt van de coöperatie: positieve gezondheid. We doen als coöperatie ons best de leden ook dáárin te trainen, met IPH-geaccrediteerde trainingen en coaching op maat.”

Praktijk onder de loep
Wil je als zorgprofessional aan de slag met effectief communiceren met mensen die lage gezondheidsvaardigheden hebben? Dan is het een idee om de toegankelijkheid en informatievoorziening van de eigen praktijk onder de loep te nemen. Marcia: “Aan de hand van tools en checklists (van onder andere Pharos, red.) kijken we graag met je mee naar de wachtkamerinformatie, folders, nieuwsbrieven en gespreksvoering aan de telefoon en tijdens consulten.”

Voor een scan van je praktijk kun je contact opnemen met managementassistent Sandra Meijer, smeijer@ijsselstromen.nl